Museoa
Hondakin Erradiaktiboak
PUBLIZITATEA:
Guk gure bloggean zer den energia nuklearrak nola funtzionatzen duten eta hondakin erradiaktiboak dira.Horretarako museo bat egingo dugu, sortzen duten arriskua jakiteko.Kontuan izanda museoan Donostian izango dela eta zentral nuklear baten antza izango duela.
INFORMAZIOA:
Guk gure bloggean zer den energia nuklearrak nola funtzionatzen duten eta hondakin erradiaktiboak dira.Horretarako museo bat egingo dugu, sortzen duten arriskua jakiteko.Kontuan izanda museoan Donostian izango dela eta zentral nuklear baten antza izango duela.
INFORMAZIOA:
ENERGIA NUKLERRA:
Atomoen nukleoan dagoen energia da, eta erreakzio nuklearretan azkatzen da.
Bi motatako erreakzio
nuklearak daude nagusiki:
Fisio-erreakzioa. Atomo astunen
nukleoaren zatiketa da.
Fusio-erreakzioa. Atomo arinen nukleoen
elkartea da.
ZENTRAL NUKLEARRA:
Zentral nuklearra energia nuklearretik elektrizitatea sortzen duen
instalazio industriala da. Gai fisiogarriak erabiltzen ditu beroa sortzeko eta
bero honen bidez ziklo termodinamiko baten bitartez aldizkatzaile bat
mugiarazten da, azken
honek energia mekanikotik energia elektrikoa sortzen du.
OSAGAI NAGUSIAK:
Zentral nuklear modernoen sistema eta osagai nagusiak honakoak dira:
Erreaktorea
Zentralaren atal funtsezko eta bereizgarriena erreaktore nuklearra da;
gainera, zentralaren diseinua erreaktore-motaren araberakoa izaten da.
Erreaktorean uranio- edo plutonio-espezie batzuen fisioa gertarazten da
eta, horren ondorioz, bero-kantitate handia askatzen da (erreaktore nuklear).
Beroa zirkuitu primario deritzon hozte-zirkuituaren bidez kanporatzen da.
Gehienetan, zirkuitu primarioko fluidoak zirkuitu sekundario ireki bateko
fluidoari transmititzen dio beroa. Bero-trukea erreaktoretik hurbil dagoen
lurrun-sorgailu batean (edo batzuetan) egiten da, eta sortzen den lurruna
lurrun-turbinara bideratzen da. Beste zentral nuklear mota batzuetan, lurruna
erreaktorean bertan sortzen da, eta lurrun hori turbinara bideratzen da
zuzenean; kasu gutxi batzuetan, hozgarri primario modura gasa erabiltzen da
(karbono dioxidoa edo helioa).
Erreaktoreak eta zirkuitu primarioak osaturiko multzo osoa
konfinamendu-egitura edo -eraikin deritzonaren barnean daude kokaturik. Egitura
horren helburua da sistemaren estankotasuna bermatzea. Zirkuitu primarioaren
apurketak edo bestelako arazo batek erreaktorearen gainberotzea ekar lezake,
eta erreaktorearen funtzionamendua automatikoki geldiarazten bada ere,
gehiegizko berotzearen ondorioz erregaiaren zorroa narriatu egin liteke. Hori
gertatzera, oso erradioaktiboak diren fisio-produktuak zirkuitura pasatuko
lirateke, eta hortik sistematik kanpora ere bai. Eraikina diseinatuta dago
ezbehar horren ondorioz askaturiko energiak sortuko lukeen presioari erabateko
estankotasunez eusteko.
Esan bezala, zentral nuklear gehienetan, erreaktorean sorturiko energia
presio handiko ur-lurrunaren eran iristen da lurrun-turbinara, eta gas-sistema
(helioa hozgarritzat eta gas-turbina) darabilten zentralak gutxi dira. Batean
zein bestean, turbinak alternadorea birarazten du, eta horrek kanpo-sarera
bidaltzen den elektrizitatea sortzen du.
Kanpo-hoztea
Zirkuitu irekiko hozte-sistemetan, bero-energia
kondentsadorearen barnetik zirkulatzen duen itsaso, aintzira edo ibaiko urari
transferitzen zaio; zirkuitu itxiko hozte-sistemetan, berriz, ur berbera
iragaten da etengabe kondentsadoretik eta ur horrek xurgatzen duen beroa
aireari transferitzen zaio azkenean, hozteko dorreen bidez.
Hondakin erradioaktiboak
Zentral nuklearren funtzionamendu normalean, hondakin erradioaktiboak sortzen
dira, solido, likido eta gaseosoak direnak. Hondakinak
erradioaktibitate-mailaren (aktibitate erradioaktibo) eta iraupenaren arabera
sailkatu ohi dira (iraupena lotuta dago hondakinek erradiazioa igorri eta
kaltegarri izaten jarraitzen duten denborarekin; erdibizitza). Hiru
aktibitate-maila bereizten dira (handia, ertaina eta txikia) eta bi
iraupen-maila (luzea eta laburra); horren arabera, bost hondakin erradioaktibo
mota bereizten dira.
Gizakiaren gaineko efektuak:
Erradiazioaren
intentsitatearen eta bere lokalizazioaren (gorputz osoarekiko esposizioa ez da
zona bakarra baino bera) arabera, gaixoa hiltzera heltzen daiteke hainbat
astetarako ordu batzueiko epean. Eta nolanahi ere, heriotza hurrengo
hilabeteetan ez bada behingoan gertatzen, pazienteak berreskuratzea lortzen du,
bere bizitza-itxaropenak nabarmenki txiki geratu dira.
Erradioaktibitatearen efektu kaltegarriak
metagarriak dira. Honek esan nahi du gehitzen ari direla erakusketa minimo
jarraitua arriskutsutan denbora baten ondoren bihurtu arte. Luzatutako
denborako erradioaktibitateko kantitate ez oso altuekiko esposizioek
halabeharrezko efektu ezin okerragoetan arrakasta dezakete gizakiarentzat. Hurrengo
zerrendak baldintzak deskribatzen ditu gaixotasun-biktima adieraz dezaketela
bat denean erradiazioagatik.
goragaleak
okadak
konbultsioak
eldarnioak
buruko minak
beherakoa
ileko galduta
hortzeriako galduta
odoleko globulu gorrien murriztapena
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina